Κύστες Ωοθηκών

Κύστες Ωοθηκών

Τι είναι οι κύστες ωοθηκών;

Οι ωοθήκες είναι σημαντικά όργανα του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας. Κάθε γυναίκα έχει δύο ωοθήκες που βρίσκονται στα πλάγια και προς τα πίσω της μήτρας.

Το μέγεθος της κάθε ωοθήκης είναι όσο περίπου ενος καρυδιού. Οι ωοθήκες παράγουν τα ωάρια που αποτελούν τα γεννητικά κύτταρα της γυναίκας που μετά από τη γονιμοποίησή τους από το σπερματοζωάριο σχηματίζουν το έμβρυο. Οι ωοθήκες επίσης παράγουν σημαντικές ορμόνες του γυναικείου συστήματος που ελέγχουν τον έμμηνο κύκλο της γυναίκας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του γυναικείου φύλου. Είναι απόλυτα φυσιολογικό κάθε μήνα μικρές κύστες να αναπτύσσονται στην επιφάνεια της μιας ή και των δύο ωοθηκών. Αυτές οι κύστες που μπορεί να φτάσουν μέχρι και 2 εκατοστά, είναι απολύτως αθώες και στη μεγάλη πλειοψηφία τους εξαφανίζονται απο μόνες τους σε διάστημα λίγων εβδομάδων. Άλλες πάλι μπορεί να επιμένουν και να χρειάζονται κάποιο είδος παρακολούθησης ή αντιμετώπισης.

Οι κύστες στις ωοθήκες είναι αρκετά συχνές ανάμεσα στις γυναίκες της αναπαραγωγικής ηλικίας. Οι περισσότερες κύστες της ωοθήκης είναι αποτέλεσμα των αλλαγών των επιπέδων ορμονών που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου και την παραγωγή και απελευθέρωση των ωαρίων απο τις ωοθήκες. Κάποια γυναίκα μπορεί να αναπτύξει μια ή περισσότερες κύστες πάνω στις ωοθήκες της. Το μέγεθος των κυστών της ωοθήκης μπορεί να ποικίλλει σε μέγεθος απο το μέγεθος ενος μπιζελιού μέχρι το μέγεθος ενος πορτοκαλιού. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι κυστών ωοθηκών και κάθε τύπος μπορεί να δώσει διαφορετικά συμπτώματα. Όλες οι κύστες μπορεί να σπάσουν, να περιστραφούν και να προκαλέσουν, πόνο ή να δώσουν κάποια αιμορραγία μέσα στο υγρό που περιέχουν. Οι περισσότερες κύστες είναι καλοήθεις, ένα μικρό ποσοστό ωστόσο μπορεί να είναι κακοήθεις. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που θα αυξήσουν την υποψία για κάποια κακοήθεια. Αυτοί οι παράγοντες σχετίζονται με τη μορφολογία της κύστης στην υπερηχογραφική εξέταση, την ηλικία της γυναίκας, το οικογενειακό ιστορικό καθώς και το ιστορικό κακοήθειας στην ίδια τη γυναίκα.

Συμπτώματα

Οι περισσότερες κύστες των ωοθηκών είναι μικρές και δεν προκαλούν συμπτώματα. Οι περισσότερες εξαφανίζονται απο μόνες τους. Μερικές πάλι μπορεί να δώσουν συμπτώματα όταν σπάσουν, όταν συστραφούν ή όταν αιμορραγήσουν. Συχνά επίσης θα δώσουν μια ακαθόριστη ενόχληση χαμηλά στην κοιλιά και περιστασιακά πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή.

Διάγνωση

Η κύστη ωοθήκης είναι ένα εύρημα που συχνά ανιχνεύεται κατά τη γυναικολογική εξέταση ρουτίνας. Όταν ο γυναικολόγος διαπιστώσει κατά τη γυναικολογική εξέταση ότι η μία ή και οι δύο ωοθήκες είναι διογκωμένες τότε έχει τη δυνατότητα να κάνει κάποιες εξετάσεις για να επιβεβαιώσει ή όχι την παρουσία κύστης ωοθήκης.

Με την υπερηχογραφική εξέταση πυέλου, είναι δυνατόν να απεικονιστούν τα όργανα μέσα στην κοιλιά και να πάρουμε πληροφορίες σχετικά με την ύπαρξη κάποιας ωοθηκικής κύστης και τη φύση της.

Μπορούμε επίσης να πραγματοποιήσουμε κάποιες εξετάσεις αίματοςπου ελέγχουν την παρουσία ορισμένων χημικών παραγόντων που μπορούν να βοηθήσουν για την αξιολόγηση του κινδύνου για καρκίνο ωοθηκών. Ένας τέτοιος χημικός παράγοντας είναι η μέτρηση του CA125 που όμως είναι μη ειδικός και μπορεί να είναι παρών και σε άλλες καταστάσεις όπως π.χ στην περίπτωση ενδομητρίωσης.

Αντιμετώπιση & Θεραπεία

Ο τύπος της θεραπείας εξαρτάται απο το μέγεθος και τον τύπο της ωοθηκικής κύστης, την ηλικία, τα συμπτώματα και την επιθυμία ή όχι της γυναίκας να έχει και άλλα παιδιά στο μέλλον.

Αν η κύστη της ωοθήκης δεν παρουσιάζει κανένα σύμπτωμα και είναι μικρών διαστάσεων, τότε ο γιατρός είναι πολύ πιθανόν να συστήσει την παρακολούθηση της για μερικούς μήνες. Η πλειοψηφία των κυστών της ωοθήκης που αποτελούν λειτουργικές κύστες θα εξαφανιστούν απο μόνες τους στο διάστημα μερικών μηνών.

Μικρές κύστες πολλές φορές υποχωρούν μετά απο κατάλληλη ορμονοθεραπεία. Ένα τέτοιο είδος θεραπείας αποτελεί το αντισυλληπτικό χάπι όπου έχει το πλεονέκτημα να ελαττώνει τη συχνότητα εμφάνισης λειτουργικών κύστεων ωοθήκης αφού καταργεί την ωορρηξία. Τα αντισυλληπτικά χάπια δεν είναι ωστόσο η καταλληλότερη θεραπεία για όλες τις γυναίκες μια και συνίσταται να αποφεύγονται στις γυναίκες που είναι πάνω των 35 ετών και καπνίζουν.

Αν η κύστη της ωοθήκης είναι μεγάλη και προκαλεί προβλήματα, τότε ο γιατρός μπορεί να συστήσει κάποια χειρουργική αντιμετώπιση. Αυτή μπορεί να γίνει είτε με λαπαροσκόπηση είτε μέσω κάποιας χειρουργικής τομής. Η χειρουργική επέμβαση η οποία αφαιρεί την κύστη απ΄την ωοθήκη ονομάζεται κυστεκτομή. Αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε με λαπαροσκόπηση είτε με κάποια χειρουργική τομή. Άλλοτε πάλι όταν η κύστη της ωοθήκης έχει τα χαρακτηριστικά κάποιας απλής λειτουργικής κύστης, η αφαίρεση του υγρού που περιέχει μέσω μιας βελόνης κάτω απο υπερηχογραφικό έλεγχο ή λαπαροσκοπικά, μπορεί να λύσει το πρόβλημα έχει όμως σημαντικό βαθμό υποτροπής.